Axit axetic (Acid acetic) có những tên gọi khác nhau như etanoic, Hydro axetat (HAc), Ethylic acid, Axit metanecarboxylic, dấm, acetic acid, Acid ethanoic… là một hợp chất hữu cơ có tính axit mạnh. Có công thức hóa học CH3CO2H (CH3COOH).
Nó là loại hóa chất đã được sản xuất từ rất lâu đời và có ý nghĩa quan trọng trong sản xuất công nghiệp, sản xuất thực phẩm hay y học... ứng dụng rộng rãi, phổ biến hiện nay.
Axit axetic (Acid acetic) là gì
2. Tìm hiểu cấu tạo phân tử của Axit Axetic
Phân tử của Axit Axetic gồm nhóm methyl (-CH3) liên kết với nhóm carboxyl (-COOH).
3. Những tính chất vật lý, hóa học của Axit Axetic
Sau đây là những đặc điểm, tính chất lý hóa của Axit Axetic CH3COOH:
3.1. Đặc điểm, tính chất vật lý của Axit Axetic
Đặc điểm bề ngoài
Là một chất lỏng không màu.
Tính chất
- Có vị chua và tan vô hạn trong nước.
- Chất dễ cháy, và ở nhiệt độ ấm hơn 39 ° C Axit axetic được coi là một hợp chất hữu cơ dễ bay hơi của các chất ô nhiễm.
Trọng lượng riêng
1,049 @ 25 °C
Điểm nóng chảy
16,7 ° C
Điểm sôi
118 ° C
Hơi áp suất
1,5 kPa @ 20 °C
3.2. Axit Axetic có tính chất hóa học gì?
Làm quỳ tím đổi màu thành đỏ.
Axit axetic làm quỳ tím đổi màu thành đỏ
Tác dụng với bazơ tạo thành muối và nước:
CH3COOH + NaOH → H2O + CH3COONa
Tác dụng với oxit bazơ tạo thành muối và nước:
CH3COOH +CaO → H2O + (CH3COO)2Ca
Tác dụng với kim loại đứng trước H trong bảng tuần hoàn nguyên tố hóa học để giải phóng H2:
2CH3COOH + NA → H2 + 2CH3COONA
Tác dụng với muối của Axit yếu hơn:
CH3COOH +CaCO3 → H2O + (CH3COO)2Ca + CO2
Tác dụng với rượu tạo ra este và nước với chất xúc tác là H2SO4 và nhiệt độ:
CH3COOH + HO – C2H5 → H2O + CH3COOC2H5 + H2O
4. Điều chế axit axetic CH3COOH như thế nào?
4.1. Cacbonyl hóa methanol
Methanol tác dụng với cacbon monoxit tạo thành axit axetic:
CH3OH + CO → CH3COOH
Quá trình liên quan đến chất trung gian iodometan, xúc tác là phức chất kim loại với 3 bước sau:
CH3OH + HI → CH3I + H2O
CH3I + CO → CH3COI
CH3COI + H2O → CH3COOH + HI
4.2. Oxy hóa axetaldehyt để điều chế axit axetic
Trong công nghiệp, Axit axetic CH3COOH được sản xuất từ butan C4H10 có xúc tác và nhiệt độ
2C4H10 + 3O2 → 4CH3COOH+ 2H2O
5. Những ứng dụng quan trọng của Axit Axetic trong cuộc sống
5.1. Ứng dụng của Axit Axetic trong ngành công nghiệp
Dùng để sản xuất monome vinyl axetate đây là chất kết dính và sơn (Khoảng 40-45% lượng axit acetic trên thế giới).
Dùng để làm dung môi hoặc dùng để tạo độ chua nhẹ.
Axit axetic băng là một dung môi protic phân cực tốt, vì thế nó thường được dùng làm dung môi.
Acid acetic 5-7% được gọi là dấm ăn. Dấm ăn được dùng trong công nghệ thực phẩm để chế biến đồ hộp, rau, quả, gia vị.
Axit axetic băng được sử dụng trong hóa phân tích để ước tính các chất có tính kiềm yếu như các amit hữu cơ hoặc dùng trong các phòng thí nghiệm lâm sàng để dung giải
Dùng làm chất tẩy cặn vôi từ vòi nước và ấm đun nước.
Dùng trong ngành dệt nhuộm, cao su, hóa chất xi mạ.
Nó chủ yếu được sử dụng trong sản xuất của cellulose acetate chủ yếu cho phim ảnh và polyvinyl acetate gỗ keo.
Ứng dụng của Axit axetic trong ngành công nghiệp
5.2. Ứng dụng trong Y học hiện đại
Nhờ có đặc tính kháng khuẩn tuyệt vời nên chúng được sử dụng như một chất khử trùng khi được sử dụng với nồng độ 1% pha loãng. Nó có thể được sử dụng như một sản phẩm thay thế để ngăn ngừa nhiễm trùng và tiêu diệt vi khuẩn.
Được chế phẩm thành thuốc để chống tiểu đường.
Ứng dụng trong Y học hiện đại của axit axetic
5.3. Vai trò đối với sức khỏe
Axit axetic có tác dụng ức chế hoạt động thủy phân đường đôi thành đường đơn và giúp giảm chứng tăng đường huyết sau khi ăn
Giấm acid acetic giúp ngăn chặn sự tích tụ mỡ trong cơ thể và gan, giảm lượng calo đưa vào cơ thể mỗi ngày, qua đó giúp giảm mỡ và giảm cân nặng cơ thể.
Đối với giấm táo, đây là một liều thuốc hữu hiệu để chống lão hóa.
Đây là một axit hữu cơ mang tính chất của một axit đặc trưng là phản ứng với kim loại tạo ra loại muối trung hòa, để giúp làm tan sỏi trong thận.
6. Lưu ý khi bảo quản, sử dụng Axit Axetic
6.1. Lưu ý khi bảo quản lưu trữ Axit Axetic an toàn
Axit Axetic đặt tại nơi làm việc cần phải lưu trữ cẩn thận, tại những nơi khô ráo, thoáng mát, tránh ánh nắng trực tiếp.
Kho hóa chất ta cần phải tách riêng biệt để tránh trường hợp rò rỉ hoặc tràn đổ hóa chất gây ô nhiễm.
Nhà kho trữ hóa chất phải nằm ở xa khu dân cư, tránh nguồn nước, nơi chứa nước sinh hoạt cho dân sinh hay trồng trọt vì sẽ làm ảnh hưởng đến sức khỏe.
6.2. Sử dụng Axit Axetic cần lưu ý những điều gì?
Khi tiếp xúc với hóa chất Axit Axetic nói riêng, các loại hóa chất công nghiệp thực phẩm khác nói chung cần phải trang bị cho mình các công cụ sử dụng thích hợp, trang thiết bị bảo hộ đầy đủ.
